Hypermodern gebouw P

Specialistische zorg voor (long)infectieziekten

Martin Boeree
hoogleraar Klinische tuberculose en andere mycobacteriële infecties

Marijke ten Dam
zorgmanager gebouw P

In het nieuwe gebouw P, aan de Erasmuslaan, worden patiënten opgenomen met tuberculose en longinfecties. Zij zijn verhuisd van de oude locatie Dekkerswald. Ook bevindt zich hier een volledig nieuwe high level isolation unit om mensen met de meest besmettelijke ziekten, zoals ebola, te behandelen. Sinds eind mei ’22 is P in gebruik.

Nieuwbouw P ligt aan de zijflank van het umc-terrein en is omgeven door bomen en groen. ‘Een rustige omgeving zoals we ook op Dekkerswald hadden, is belangrijk voor onze patiëntengroep,’ vertelt Martin Boeree, hoogleraar Klinische tuberculose en andere mycobacteriële infecties. ‘Tbc-patiënten moeten soms maandenlang in het ziekenhuis blijven. Het gaat hier vaak om een specifieke patiëntengroep. Tuberculose komt vaker voor bij mensen met een alcohol- of drugsverslaving, vanwege hun verminderde weerstand. Ook asielzoekers hebben het meer, omdat in herkomstlanden als Eritrea en Somalië het meer heerst. Sociale, psychologische en culturele factoren spelen een belangrijke rol in de zorg.’

Huiselijk

De zorg in P is anders dan op een gemiddelde verpleegafdeling. ‘We hebben meer een huiselijke sfeer gecreëerd, met leefruimtes voor patiënten en toegang tot een afgeschermde tuin,’ vertelt zorgmanager Marijke ten Dam. ‘Patiënten moeten zich hier thuis voelen; de omgeving moet ze motiveren de therapie te blijven volgen. We hebben daarom gekozen voor een inrichting die bij deze patiëntengroep past, met kleurgebruik en, vanwege de culturele diversiteit, een meer wereldse uitstraling.’

Historie van Dekkerswald

Voor mensen met de besmettelijke ziekte open tuberculose zijn er tien isolatiekamers, voorzien van een sluis. Daarnaast is er een open unit met vijf kamers voor patiënten met long-gerelateerde infectieziekten die niet besmettelijk zijn voor hun omgeving. ‘Hier worden slimme technologieën toegepast, zoals de zorgtelefoon voor oproepen van patiënten, en monitoring op afstand,’ aldus Marijke. ‘We hebben heel erg gekeken naar wat patiënten nodig hebben. Hierbij zijn meerdere disciplines en vooral patiënten zelf betrokken geweest.’ Martin: ‘Rust, reinheid en regelmaat is heel belangrijk in onze zorg; dat gevoel hoorde ook bij Dekkerswald als sanatorium. Die beleving en historie van Dekkerswald hebben we nu naar het umc gehaald.’

Gebouw P

Ontwerpperiode
2020 – 2021

Opleveringsjaar
2022

Opdrachtgever en bouwmanagement
Radboudumc, Nijmegen

Architect
EGM architecten, Dordrecht

Interieurontwerp
EGM / Projectbureau Bouwzaken

Tuin- en landschapsarchitect
Copijn

Constructeur
Aronsohn

Adviseur installaties
Deerns

Akoestische/bouw/fysische adviseur
Peutz

Hoofdaannemer
Bouwbedrijf Berghege

Chantal Bleeker
hoogleraar Uitbraak van infectieziekten

Manon Tingen
deskundige infectiepreventie

High level isolation unit

Een speciaal onderdeel van P vormt de high level isolation unit: twee isolatiekamers waar patiënten met virale hemorragische koortsen (VHK), zoals ebola, worden behandeld. ‘Dit zijn ernstige, zeer besmettelijke ziekten. Deze patiënten moeten volgens zeer strikte procedures en isolatie-eisen worden opgenomen’, vertelt Chantal Bleeker, hoogleraar Uitbraak van infectieziekten. ‘De bouw voldoet aan al onze veiligheids- en kwaliteitswensen, voor patiënt én medewerker. Zo is er een eigen entree voor patiënten en bezoekers én een eigen ambulance-ingang. Patiënten komen zo niet in contact met andere afdelingen, wat natuurlijk veiliger is.’

De twee high level isolation unit-kamers hebben een dubbele sluis. ‘Dit zijn de ruimtes voor- en achter de isolatiekamers’, vertelt Manon Tingen, deskundige infectiepreventie. ‘In de “sluis in” wordt de beschermende kleding bij de zorgverlener aangedaan, in de “sluis uit” weer uitgedaan. Voorheen werd in dezelfde ruimte omgekleed, met meer kans op besmetting. Behalve veiliger is de isolatie-unit ook meer patiëntgericht. Zo is er een familiekamer en kan de patiënt, uiteraard onder strenge veiligheidseisen, bezoek ontvangen.’

Upgraden tot IC

De high level isolation unit is verder te upgraden tot een IC. Chantal: ‘Mocht een VHK-patiënt verslechteren, dan hoeft hij of zij niet door het ziekenhuis vervoerd te worden naar de IC. Dat is veiliger én prettiger. De IC-apparatuur wordt hier aangesloten én IC-personeel komt naar gebouw P toe.’

Bij een uitbraak of pandemie kan de gehele afdeling van zeventien bedden worden gebruikt als cohort en isolatie-unit. Chantal: ‘Er lopen grote zuurstofleidingen naar P. Met behulp van Optiflow – een stap vóór beademing zoals op een IC – kunnen we veel patiënten tegelijk van zuurstof voorzien.’

‘We gaan hier medewerkers en later ook externe collega’s trainen’

Trainingen

Het Radboudumc maakt samen met het RIVM deel uit van het PANDEM-2-project. Dit EU-project heeft als doel om onze voorbereiding en reactie op pandemieën te versterken. ‘Gebouw P past heel goed bij deze leidende rol. Het biedt de kans om innovatieve zorg te leveren, en om onderzoek hieraan te koppelen’, zegt Chantal.

Ook wordt de high level isolation unit een trainingscentrum. Manon: ‘We gaan hier medewerkers en later ook externe collega’s trainen in de opvang van VHK-patiënten. In deze volledig uitgeruste isolatie-units kunnen we ieders rol en wat je daadwerkelijk dóet oefenen. Hoewel je natuurlijk nooit hoopt op een ebola-uitbraak, zijn we met gebouw P straks optimaal voorbereid.’

Tekst: Gijs Munnichs. Fotografie: Eric Scholten.